Znając naturę prawną konsorcjum i wiedząc o swobodzie w zakresie kreowania jego wewnętrznej struktury, należy spojrzeć na nie z drugiej strony, oczami zamawiającego, jako na podmiot będący uczestnikiem postępowania o udzielnie zamówienia i wykonawcą zawartej w wyniku rozstrzygnięcia tego postępowania umowy. Z tej perspektywy konsorcjum jako całość staje się „partnerem” dla Zamawiającego, a jego sytuacja określana jest przez PZP. Ustawodawca na gruncie PZP nie poświęca jednak wiele miejsca tej instytucji, odnosząc się do niej bezpośrednio właściwie tylko w art. 58, 59 i 117 PZP.
Brak możliwości wykluczenia konsorcjum, ale dopuszczalność szczególnych wymogów w danym postępowaniu
To, czego każdy wykonawca powinien być jednak świadomy, to fakt, iż na gruncie obowiązujących przepisów Zamawiający nie może ograniczyć Państwu możliwości wspólnego ubiegania się udzielenie zamówienia publicznego. Może natomiast uregulować pewne aspekty w ramach danego postępowania odmiennie dla wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielnie zamówienia i tych, którzy ubiegają się o niesamodzielnie. Z tego względu zawsze należy zwrócić szczególną uwagę na zawarte w dokumentacji danego postępowania postanowienia odnoszące się do ofert składanych przez konsorcjum. Podstawowym, dodatkowym i występującym uniwersalnie wymogiem związanym ze wspólnym ubieganiem się o udzielenie zamówienia, wynikającym wprost z przepisów, jest przedłożenie przez konsorcjum, wraz ze składaną oferta, stosownego pełnomocnictwa dla tego z jego członków, który będzie reprezentował konsorcjum w relacjach z zamawiającym, a który potocznie zwany jest liderem. Warto wskazać, że nie ma obowiązku przedkładania umowy konsorcjum już na etapie składania ofert. Nie ma jednak przeszkód, aby taką umowę złożyć, również w miejsce wymaganego pełnomocnictwa.
Formalne aspekty udziału w postępowaniu w formie konsorcjum
Pozostałe dodatkowe wymogi dla konsorcjum dotyczą przede wszystkim składanych w toku postępowania dokumentów. Z perspektywy zamawiającego, konsorcjum choć niewątpliwie składające się z odrębnych, często bardzo zróżnicowanych podmiotów, jest na gruncie danego zamówienia postrzegane jako całość. Pomimo tego, na etapie toczącego się postępowania o udzielenie zamówienia publicznego złożona struktura konsorcjum jest wyraźniej zauważalna niż na etapie realizacji samej umowy. Wynika to przede wszystkim z faktu, iż zamawiający zobligowany jest do zweryfikowania każdego członka konsorcjum z osobna pod kątem zaistnienia przesłanek wykluczenia z postępowania. W odniesieniu natomiast do warunków udziału w postępowaniu weryfikacja ta następuję łącznie. Z tego też względu prawidłowe sporządzenie oferty składanej prze konsorcjum wiąże się niewątpliwie z wyższym poziomem skomplikowania pod względem formalnym niż w przypadku wykonawców samodzielnie ubiegających się o dane zamówienie. Warto mieć świadomość tej trudności!
Konsorcjum na etapie realizacji umowy
Należy pamiętać, iż na etapie realizacji umowy o wykonanie zamówienia publicznego konsorcjum traktowane jest już zdecydowanie jako „jeden” podmiot, którego członkowie są solidarnie, na zasadach przewidzianych w Kodeksie cywilnym, odpowiedzialny za prawidłową realizację obowiązków wynikających z zawartej przez konsorcjum z zamawiającym umowy. Jeżeli wykonywanie umowy przebiega w sposób właściwy, to zamawiający, w oparciu w art. 354 KC, powinien współdziałać z konsorcjum i uszanować poczynione wewnętrznie, między członkami ustalenia. Jeżeli jednak umowa nie jest realizowana w sposób należyty, np. gdy członek konsorcjum, odpowiedzialny w świetle zawartej umowy konsorcjum za dany element zamówienia, nie wykonuje go należycie, to zamawiający może żądać wykonania tego elementu przez pozostałych członków. Co więcej, może on też wyciągnąć konsekwencje związane z nienależytym wykonywaniem umowy od tych pozostałych członków.
Zamawiający nie może ingerować w treść umowy konsorcjum
Wspólnego ubieganie się o udzielenie zamówienia publicznego na gruncie PZP, wiąże się z tym, że zamawiający nie może ingerować w treść umowy konsorcjum. To w jakim zakresie każdy z konsorcjantów będzie realizował dane zamówienie, jaki potencjał zaangażuje, w jakiej formie będą następowały rozliczenia pomiędzy nimi, czy jak określone zostaną wewnętrzne zasady odpowiedzialności, pozostaje poza sferą decyzyjności zamawiającego. Jednakże należy mieć na uwadze, że choć zamawiający bezpośrednio nie może mieć wpływu na wewnętrzną strukturę konsorcjum i wzajemne prawa i obowiązki storn to, w sytuacji nienależytego wykonywania zamówienia publicznego, może on wpłynąć na faktyczne wykonywanie tej umowy, na co zwrócono uwagę w poprzednim akapicie.